Magiczna Polska wielu kultur

W numerze 5(34) „Mocnych Stron”, zamieściliśmy relację ze spotkania podróżniczego, które odbyło się w lutym, w Domu Kultury Włochy, w ramach comiesięcznych wydarzeń pt. „Slajdowisko: przyjdź – zobacz – zacznij swoją przygodę”, podczas których zaproszeni podróżnicy pokazują zdjęcia i opowiadają o swoich wyprawach. Spotkania mają swój temat przewodni – w tym sezonie jest to szeroko pojęty „wschód”, i odbywają się w czwartą niedzielę miesiąca, od października 2017 do czerwca 2018 r.

Slajdy podróżnicze InMundo

Gośćmi lutowego spotkania byli Anna i Marcin Szymczakowie (reprezentowani przez pana Marcina) z prelekcją „Tybet – jedwabnym szlakiem na dach świata”. Państwo Szymczakowie są organizatorami odbywających się od kilku lat pokazów slajdów podróżniczych „InMundo” w warszawskim kinie Luna. Pokazy są w czwartki, o godz. 19.00. Pasjonaci podróży mają okazję obejrzeć fotografie i wysłuchać opowieści z najdalszych zakątków świata. Do grona podróżników relacjonujących tam swoje eskapady należą też Anna i Krzysztof Kobusowie – goście kolejnego slajdowiska w DK Włochy.

W niedzielę, 25 marca zgromadzona publiczność obejrzała prezentację – „Magiczna Polska wielu kultur”. Odkąd łatwiej jest nam podróżować po świecie – jeździmy w rejony, o których mogliśmy wcześniej pomarzyć. Ale nie trzeba jeździć daleko, żeby nacieszyć oczy i zobaczyć interesujące rzeczy. Na takich spotkaniach, jak dzisiejsze, możemy znaleźć inspiracje do interesujących podróży po Polsce. Nasza ojczyzna jest krajem wielokulturowym, bogatym w różne tradycje, z wieloma intersującymi miejscami i pięknymi krajobrazami. Ta różnorodność jest skarbem, o który warto dbać.

Prelegenci

Polska to kraj niezwykły, który poznawać można bez końca. Anna i Krzysztof Kobusowie sami czynili to przez kilka lat, zbierając materiał fotograficzny do albumu „Polska wielu kultur”, wydanego w 2008 r. przez Świat Książki. Wędrowali z aparatami dokumentując zachowane zwyczaje i obrzędy, spotykając ludzi różnych wyznań i narodowości, zaprzyjaźniając się z nimi i poznając ich świat. Są też autorami zdjęć do siedmiu albumów – „Piękna Polska”, autorami książek „ Polska pełna przygód. Rodzinny przewodnik po niezwykłych miejscach”, „Podróżuj z dzieckiem. Poradnik praktyczny” i cyklu „Podróżownik”. Prowadzą serwis internetowy www.malypodroznik.pl poświęcony podróżowaniu z dziećmi oraz stronę www.travelphoto. Mają dwójkę dzieci. Odkąd się pojawiły – podróżują razem z nimi. – Życie warto przeżywać razem, dzieciństwo naszych pociech nigdy się nie powtórzy.

Pani Anna i pan Krzysztof zabrali nas w ponad godzinną podróż po naszym kraju, podczas której mogliśmy „uczestniczyć” w różnych obrzędach i świętach, takich, które znaliśmy, i takich, o których usłyszeliśmy, być może, po raz pierwszy. Prezentacja „Magiczna Polska wielu kultur” jest pokazywana od lat, autorzy na bieżąco ją modyfikują. My obejrzeliśmy najnowszą wersję, z roku 2018.

Święta Wielkanocne – tradycje i zwyczaje

Polska jest krajem różnorodnym. Każdy region może pochwalić się własną tradycją, zwyczajami, charakterystycznymi strojami. Za nami Święta Wielkanocne. Jakie zwyczaje związane z ich obchodami, i jakie miejsca, warto zobaczyć?

Wielki Tydzień rozpoczyna Niedziela Palmowa. Najwyższe palmy możemy zobaczyć w Lipnicy Murowanej. Żeby wziąć udział w konkursie na najwyższą – trzeba donieść palmę na rynek i postawić tak, żeby się nie złamała. Rekordzistka miała 36,5 m. Nam bliżej na Kurpie, a tam palmy są najładniejsze. Kwiaty do ich dekorowania gospodynie przygotowują przez długie zimowe miesiące.

W Niedzielę Palmową, w okolicach Krakowa, możemy spotkać Pucheroki. To młodzi, barwnie ubrani chłopcy, o ubrudzonych sadzą twarzach, w wysokich czapach pełnych bibułek i wstążek, którzy chodzą po domach, w niedużych grupach, i recytują zabawne wierszyki, za co otrzymują podarki – najczęściej jajka. Tradycja Pucheroków kultywowana jest dzięki Gminnym Ośrodkom Kultury.

Kalwaria Zebrzydowska – rozsiane na wzgórzach wokół sanktuarium oo. Bernardynów stacje Męki Pańskiej zostały, jako jedyna kalwaria na świecie, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W uroczystościach Wielkiego Tygodnia, co roku, bierze udział ok. 100 tys. pielgrzymów, wydarzenia odbywają się w czasie rzeczywistym.

W Górce Klasztornej (Wielkopolska) – od roku 1984 odgrywane jest, w plenerze, Misterium Męki Pańskiej. Jego inicjator – miejscowy proboszcz – x. Jan Czekała, wielokrotnie wcielał się w role Jezusa, pozostałe role odgrywa miejscowa ludność, co bardzo ją zintegrowało. Z czasem role zrosły się z osobami je odtwarzającymi.

Niedaleko Sandomierza, nad Sanem, leży Radomyśl – tam odbywa się jedno z najbardziej niepowtarzalnych świąt ludowych w Polsce – Wielkanocne Turki. Co ciekawe – jest to także najbardziej rdzenne polskie święto tego okresu, które nie ma swojego odpowiednika na całym świecie. Jego tradycja sięga roku 1863 i wyprawy króla Jana III Sobieskiego pod Wiedeń. Radomyscy żołnierze walczyli u jego boku. Po zwycięskiej bitwie pod Wiedniem dotarli do domów w Wielki Piątek i od razu zaciągnęli wartę przy Grobie Pańskim w podzięce za szczęśliwy powrót do domu. Ubrani byli w stroje zdobyczne – tureckie.

W Sobotę Wielkanocną, po wieczornej liturgii, odbywa się uroczysty przemarsz Turków, przy dźwiękach orkiestry, z kościoła na Mały Rynek. W czasie Wielkanocy chodzą oni po domach z życzeniami. Zwyczaj Turków istnieje w niezmienionej formie od wielu lat, jest przekazywany z pokolenia na pokolenie i z roku na rok nieustannie przyciąga rzesze gości.

Poniedziałek Wielkanocny w Pietrowicach Wielkich to dzień, w którym odbywa się wiosenny objazd pól. Procesja konna rozpoczyna się przed tutejszym kościołem parafialnym, skąd uczestnicy (tylko konno lub w bryczkach oraz orkiestra na wozie) jadą 3 km do drewnianego kościoła pątniczego, uczestniczą w nabożeństwie o urodzaje (tutaj proboszcz musi jeździć konno), po czym objeżdżają okoliczne pola. Kiedyś w procesji mogli brać udział tylko mężczyźni, i konie z Pietrowic Wielkich – to się zmieniło. Oczywiście miejsca i zwyczaje związane ze Świętami Wielkanocnymi stanowiły tylko część niedzielnego slajdowiska.

Różnorodność i wielokulturowość

Boże Ciało – to Spycimierz k. Uniejowa i procesja eucharystyczna idąca po kwiatowych dywanach układanych przez mieszkańców tutejszej parafii. A także barwna procesja w strojach ludowych w Łowiczu. Kaszubska pielgrzymka na kutrach z nabożeństwem na wodach Zatoki Puckiej (reaktywowana przed 30 laty). Potomkowie Tatarów (meczety w Bohonikach i Kruszynianach), Żydzi – ich zwyczaje oraz zabytki, reaktywowany Tabor Romski, Puńsk i Litwini. Polska jest krajem różnorodnym, wielokulturowym, i to jest nasze bogactwo, które warto pielęgnować.

Warto jeździć i odkrywać Polskę

Pokaz zakończył utwór zespołu DePress, łączącego punk-rock z tradycyjną muzyką góralską. „Przed laty, będąc na Festiwalu Kultury Celtyckiej i Bretońskiej zobaczyliśmy młodych i starszych ludzi tańczących przy dźwiękach muzyki ludowej. U nas wtedy muzyka folkowa była synonimem obciachu. To się zmieniło – teraz czerpie się z tradycji. Zachęcamy – warto jeździć i odkrywać Polskę, wszystko jest na wyciągnięcie ręki”.

Kolejne „Slajdowisko” odbędzie się 22 kwietnia: Iran – w poszukiwaniu skarbów orientu. Organizatorzy zapraszają.

Tekst i zdjęcia Wojciech Grzesik

MS 7/2018, 12 kwietnia 2018